It's your life we're talking about
Tekst Teunis Bunt bij de opening van de tentoonstelling "It's your life..." CBKEde - juni 2009
De tekeningen van Trijn zijn figuratief. Ook iemand die helemaal geen verstand heeft van kunst kan zien wat er afgebeeld is: twee stoelen op een balkon, twee oudere mannen op de rug gezien, een hondje op de vensterbank. Niets aan de hand, je kijkt naar een stukje werkelijkheid.
Tenminste, dat denk je. Maar bij nadere beschouwing blijken dingen altijd ingewikkelder te liggen, dan je dacht. Neem nu de tekening die op de uitnodiging staat, After swimming. Twee stoelen op een balkon en twee poppen: eentje die op tafel zit en eentje die aan de waslijn hangt. Geen mensen. In oudere tekeningen van Trijn komt bijna altijd een vrouw voor, die als twee druppels wijn op haarzelf lijkt. Op latere tekeningen als Sleeping beauty, Year of te cat en deze tekening is die mens er niet.
Nou ja, niet letterlijk. De hand van de mens is wel herkenbaar: iemand heeft de barbie opgehangen en iemand heeft die stoelen zo zorgzaam met rugleuning tegen de tafels geplaatst, zodat het eventuele regenwater eraf kan lopen. Er is geen mens te zien, maar zijn of haar sporen zijn wel heel nadrukkelijk aanwezig.
Dat geldt ook voor bijvoorbeeld Sleeping beauty. Een slaapkamertafereeltje, stoel, spiegel, weerspiegeld bed, en elk moment kan er een vrouw verschijnen, de stoel achteruitschuiven en gaan zitten, maar dat gebeurt natuurlijk niet. We wachten op haar, maar ze komt niet. Haar afwezigheid wordt ons steeds duidelijker. Ze wordt zo afwezig, dat de leegte die ze achterlaat bijna haar contouren aanneemt en ik durf wel te stellen dat ze zo manifester in de tekening aanwezig is, dan wanneer ze wel getekend was.
Als die vrouw wel getekend was, hadden we ons geen vragen meer hoeven te stellen, maar nu blijven de vragen komen. Waar is die vrouw eigenlijk? Leeft ze nog wel? Wat is dat voor een vrouw die zo'n bijbeltekst op haar spiegel zet? Dat willen we allemaal weten, maar de tekening heeft haar geheimen en die geeft ze niet prijs.
Ook de balkontekening werkt zo. We wachten tevergeefs op iemand die de stoelen op vier poten zet, zijn beker koffie op de tafel plaatst, een sigaret aansteekt. En tijdens dat wachten komen de vragen.
Die vragen worden ook opgeroepen door de titel van de tekening: After swimming. Zet de tekening uit je hoofd en denk alleen aan de titel: na het zwemmen. Ik zie het al voor me: mensen die heerlijk samen gezwommen hebben en nu aan de waterkant liggen op te drogen, moe maar voldaan, genietend van wat net achter ze ligt. Misschien wil ik dat wel graag. Misschien wil ik wel graag zo'n harmonisch tafereel, een beeld van geluk. Maar de tekening biedt mij die vredigheid niet.
Sterker nog: After swimming is een verontrustende tekening. Ik weet, het is maar een pop en het is heel onschuldig om die aan de haren te drogen te hangen, maar tegelijkertijd is een pop een kunstmens, waardoor de tekening ook een soort bedwongen agressie krijgt. Zit Ken niet heel tevreden op die tafelrand en heeft hij niet stiekem zijn Barbie daar opgehangen?
Ach, waarom stel ik die vragen eindelijk? Wat heb ik met zo'n slaapkamer of zo'n balkon te maken? Ik zou er mijn schouders over kunnen ophalen, maar dat gebeurt niet: de tekeningen houden me vast. En terwijl ik naar de tekeningen kijk, staat de kunstenares achter me. Ze buigt zich wat voorover en zegt in mijn oor: It's your life, we're talking about.
Natuurlijk wil ik dat helemaal niet. Ik wil neuriënd langs de tekeningen kunnen lopen, mompelen dat het knap gedaan is, een glas wijn kunnen drinken en vrolijk naar huis kunnen gaan. Het zijn maar tekeningen, ik heb er niets mee te maken. Maar nee, het is mijn leven waarover we het hebben. Een tekening is ook een spiegel en altijd weer zie je jezelf. Dat ik iets gewelddadigs in zo'n opgehangen pop zie, zegt iets over mij, vrees ik.
Wat die tekeningen over u zeggen, zult u zelf moeten ontdekken. Graag zou ik u daar veel plezier bij wensen, maar misschien is het wel beter als u na afloop naar huis gaat met een hoofd vol vragen. Ik zou u daarom een ongemakkelijke middag willen wensen en u zult dan vanzelf wel merken dat er tegelijkertijd heel veel te genieten is in de tekeningen van Trijn. Laten we ze gaan bekijken.